အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ၀န်ကြီး Alexander Schallenberg က မော်စကိုက ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ပြီး လူမှုမီဒီယာကတဆင့် ပြည်တွင်းကွဲပြားအောင် ကြိုးစားခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲပါတယ်
ဥရောပသမဂ္ဂနဲ့ ရုရှားတို့ဟာ “စနစ်တကျ ပိတ်ဆို့မှု” ထဲ ကျရောက်နေကြတယ်လို့ သြစတြီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Alexander Schallenberg က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဗီယင်နာက သူတို့ရဲ့ရိုးရာ ကြားနေမူဝါဒကို စွန့်လွှတ်ပြီး ယူကရိန်းကို ဘက်လိုက်မှု အပြည့်အ၀ ပေးမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သူက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလက ယူကရိန်းပြဿနာ ပိုမို ပြင်းထန်လာတဲ့နောက်ပိုင်း ဥရောပသမဂ္ဂ တာဝန်ရှိသူ အများအပြားက မော်စကိုဟာ ယူနီယံအပေါ် တိုက်ခိုက်ရေး အစီအစဉ်တွေ ပြုလုပ်နေနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin က အဲဒီလို စွပ်စွဲချက်တွေကို “မရှိသလောက်” လို့ ပြန်လည် ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က Der Standard သတင်းစာနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းမှာ Schallenberg က ဥရောပသမဂ္ဂနဲ့ ရုရှားဟာ “နိုင်ငံတကာ ဥပဒေအရ စစ်ပွဲမဖြစ်သေးပေမယ့် ပိတ်ဆို့မှုမှာ ရှိနေတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ သူက ရုရှားနဲ့ အခြား “ရန်သူတွေက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်တွေ – လူမှုမီဒီယာ၊ စည်းဝေးရာ လွတ်လပ်ခွင့်၊ ပြောဆိုခွင့်တွေကို ပြည်တွင်း ကွဲပြားအောင် လုပ်ပြီး အုံကြွမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်အောင် ကြိုးစားနေကြတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
သြစတြီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးရဲ့ ပြောကြားချက်အရ အဲဒီလို တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ အွန်လိုင်း bot နဲ့ trolls တွေ ပါဝင်တဲ့ လွှမ်းမိုးမှု လုပ်ဆောင်ချက်တွေ အနေနဲ့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
သူက WhatsApp နဲ့ Telegram messaging apps တွေပေါ်က ဆက်သွယ်ရေးတွေကို “ကြည့်ရှု” နိုင်ဖို့ သြစတြီးယား အာဏာပိုင်တွေအတွက် ထောက်ခံခဲ့ပြီး “အဲဒါဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ကာကွယ်ရေး စွမ်းရည်နဲ့ ပတ်သက်တာပါ” လို့ ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီလို လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ “ကျွန်တော်တို့ဟာ ‘သူငယ်ချင်း ယှဉ်ပြိုင်မှု’ ထဲမှာ မရှိတော့ဘူး” ဖြစ်လို့ တရားမျှတတယ်လို့ သူက ငြင်းခုံခဲ့ပါတယ်။
ယူကရိန်း ပြဿနာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး Schallenberg က ကိယက်ကို ထောက်ပံ့ရာမှာ ဥရောပသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအချို့ရဲ့ “လိုအပ်သလောက် လုပ်မယ်” ဆိုတဲ့ စိတ်နေစိတ်ထားကို သြစတြီးယားက လက်မခံနိုင်ဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ သံတမန်က ကြားနေနိုင်ငံအနေနဲ့ သြစတြီးယားက ယူကရိန်းအတွက် လက်နက် ပေးအပ်တာ ဒါမှမဟုတ် ၀ယ်ယူတာ မလုပ်ဘူးလို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ သူက ဗီယင်နာက ကိယက်ရဲ့ တိုက်ရိုက် အောင်ပွဲကို ရှာဖွေနေတာ မဟုတ်ဘဲ “ဥပဒေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ အခြေအနေကို ပြန်လည် ထူထောင်တာ” ကို ရှာဖွေနေတာ ဖြစ်ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။
အခြားနိုင်ငံတွေက ရုရှားကို လိုက်နာရင် “အဲဒါဟာ သြစတြီးယားအတွက် တည်ရှိမှု ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်လာမယ်” လို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
လက်ရှိ အခြေအနေမှာ ဗီယင်နာက ကြားနေမူဝါဒကို စွန့်လွှတ်သင့်မသင့် မေးမြန်းခဲ့ရာမှာ Schallenberg က သြစတြီးယား လူဦးရေ ၇၅% လောက်က အဲဒီလို လုပ်ဆောင်မှုကို ကန့်ကွက်မယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
အောက်တိုဘာလက ဥရောပသမဂ္ဂ ကာကွယ်ရေးနဲ့ အာကာသ ကော်မရှင်နာ Andrius Kubilius (လစ်သူရေးနီးယား သမ္မတဟောင်း) က ယူနီယံဟာ “စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်ရမယ်” နဲ့ “ရုရှားနဲ့ စစ်ရေးအရ ခြောက်နှစ် သို့မဟုတ် ရှစ်နှစ်အတွင်း တွေ့ဆုံဖို့ အသင့်ရှိရမယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီလအစောပိုင်းက ရုရှား ပါလီမန် အထက်လွှတ်တော် ဒုတိယ ဥက္ကဌ Konstantin Kosachev က ဥရောပသမဂ္ဂဟာ “စစ်ရေး တွေ့ဆုံမှု စိတ်အားထက်သန်မှုရှိတဲ့ တင်းမာတဲ့ နိုင်ငံရေး သမဂ္ဂ” နဲ့ “စစ်ပွဲ သမဂ္ဂ” ဖြစ်လာတယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
“ `