အမေရိကန်သံအမတ်က ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး ဘယ်နှစ်ယောက် စားနပ်ရိက္ခာ ငတ်မွတ်နေတယ်ဆိုတဲ့ လစဉ် အစီရင်ခံစာထဲက ပမာဏကို ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်
အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုရှိတဲ့ Famine Early Warning System Network (FEWS NET) ဟာ အမေရိကန် သံအမတ်ကြီးရဲ့ ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှု ခံရပြီးနောက် တနင်္လာနေ့မှာ ဂါဇာအတွက် သတိပေးချက်ကို ဖယ်ရှားခဲ့ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့ကို အမေရိကန် နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အေဂျင်စီက ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ် များလယ်ပိုင်းမှာ စားနပ်ရိက္ခာ အကျပ်အတည်းတွေ ဖြစ်ပေါ်လာမှုကို သတိပေးဖို့ စတင် တည်ထောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
FEWS NET ဟာ ပါလက်စတိုင်း ဒေသအတွင်းက အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လစဉ် အစီရင်ခံစာတွေ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာလကတည်းက ထုတ်ပြန်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်ချက်မှာ “အစ္စရေးရဲ့ ဂါဇာမြောက်ပိုင်း ခရိုင် တင်းကျပ်ထားတဲ့ နေရာတွေကို လူသားချင်း စာနာမှု အကူအညီနဲ့ စီးပွားဖြစ် စားနပ်ရိက္ခာ ပစ္စည်း ပိတ်ဆို့မှု” က ဒေသအတွင်း စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုကို ဖြစ်စေတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်း ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အစီရင်ခံစာမှာ နိုဝင်ဘာလလယ်ပိုင်းအထိ လူ ၆၅,၀၀၀ ကနေ ၇၅,၀၀၀ အထိ ဒေသမှာ ကျန်ရှိနေတယ်လို့ လူသားချင်း စာနာမှု ကိစ္စရပ်များ ညှိနှိုင်းရေးရာ ကုလသမဂ္ဂရုံးရဲ့ ခန့်မှန်းချက်ကို ကိုးကားဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီ ပမာဏက အစ္စရေးနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ အမေရိကန် သံအမတ်ကြီး Jack Lew ကို ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှု ဖြစ်စေခဲ့ပြီး သူက ဒီအချက်အလက်တွေဟာ “ဟောင်းနွမ်းပြီး မှားယွင်းတယ်” လို့လည်းကော ၊ FEWS NET က ဒါကို ဖော်ပြတာဟာ “တာဝန်မကျေတယ်” လို့လည်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန် သံတမတ်ကြီး က ဂါဇာမြောက်ပိုင်းမှာ လက်ရှိ လူနေမှု ပြုတဲ့ ပြည်သူ ဦးရေဟာ ၇,၀၀၀ ကနေ ၁၅,၀၀၀ အထိ ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းပြီး အစ္စရေး စစ်တပ် အပါအဝင် အခြားသော အရင်းအမြစ်တွေက ဖော်ပြထားတဲ့ တူညီတဲ့ ပမာဏတွေကို ကိုးကားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
FEWS NET ဟာ ထုတ်ပြန်ပြီး နာရီပိုင်းအတွင်းမှာ သူ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာကို ဖယ်ရှားခဲ့ပေမယ့် အွန်လိုင်းမှာ သိမ်းဆည်းထားတဲ့ ဗားရှင်းတစ်ခု ရှိနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာရေးသားချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ website မှာ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ ဗားရှင်းကို မတွေ့ရှိရပါဘူး။
အစ္စရေးကို ကန့်ကွက်သူ အချို့က Lew ရဲ့ ၀င်ရောက် စွက်ဖက်မှုဟာ တကယ်တမ်းမှာ ဂါဇာမြောက်ပိုင်းကို လူဦးရေ လျော့ကျအောင် လုပ်တဲ့ West Jerusalem ရဲ့ ကြံစည်မှု အောင်မြင်နေတယ်ဆိုတာကို သက်သေပြတာဖြစ်ပြီး Washington က အဲဒီ ရလဒ်ကို ထောက်ခံနေတယ်လို့ ငြင်းခုံကြပါတယ်။
“အမေရိကန်အစိုးရဟာ လူသား ဆိုင်ရာ ရာဇ၀တ်မှု ကျူးလွန်မှုမှာ အောင်မြင်မှု ရရှိတယ်လို့ ဂုဏ်ယူနေတာပါ” လို့ အမေရိကန် သတင်းထောက် Ben Norton က သံအမတ်ကြီးရဲ့ ပြောကြားချက်အပေါ် မှတ်ချက်ပေးရာမှာ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အစ္စရေးအစိုးရဟာ ဂါဇာဒေသရဲ့ ပြည်သူ့ အခြေခံ အဆောက်အအုံတွေကို ဖျက်ဆီးပြီး ပြည်သူတွေကို အာဟာရ ချို့တဲ့အောင် လုပ်ခြင်းဖြင့် ဂါဇာဒေသကို နေထိုင် လို့မရအောင် လုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရပါတယ်။
လက်ရှိ လူသားချင်း စာနာမှု အကျပ်အတည်းဟာ စစ်ရေးလုပ်ရပ်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလက ပါလက်စတိုင်း စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ Hamas က အစ္စရေးတောင်ပိုင်းကို တိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့တာကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ တပ်မတော်က စစ်ရေးလုပ်ရပ်တွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
တောင်အာဖရိက နိုင်ငံက အစ္စရေးဟာ ဂါဇာမှာ ပါလက်စတိုင်းတွေကို လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှု လုပ်နေတယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး နိုင်ငံတကာ တရားရုံးကို တိုင်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အကြီးမားဆုံး တရားရုံးဟာ ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်းမှာ အမှုရဲ့ အခြေအနေကို ပြန်လည် သုံးသပ်နေစဉ် တားမြစ် လိုက်တယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။