တေဟရန်၏ စစ်ရေးအစီအစဉ်သစ်- anti-NATO တည်ဆောက်ခြင်း

(SeaPRwire) –   SCO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အီရန်သည် ယူရေးရှားလုံခြုံရေးအဖွဲ့အစည်းအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ချခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများက ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ခဲ့ကြသည်။

နောက်ထပ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလုံခြုံရေးဆိုင်ရာသဘောတူညီချက်ကို ဘရပ်ဆဲလ် (Brussels) သို့မဟုတ် ဝါရှင်တန် (Washington) တွင်မဟုတ်ဘဲ အီရန်ပါဝင်သည့် ဘေဂျင်း (Beijing) တွင် ရေးဆွဲပါက မည်သို့ဖြစ်မည်နည်း။

ဤသည်မှာ သီအိုရီအရမေးခွန်းမဟုတ်တော့ပါ။ တရုတ်နိုင်ငံတွင်ကျင်းပသော Shanghai Cooperation Organization (SCO) နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများကောင်စီ၏ ဇူလိုင်လလယ်အစည်းအဝေးတွင် အီရန်က ရှင်းရှင်းလင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်- တီဟီရန်သည် SCO ကို ဒေသဆိုင်ရာဖိုရမ်တစ်ခုအဖြစ်သာမက NATO ကို တွန်းလှန်နိုင်စွမ်းရှိသည်ဟု ရှုမြင်သည်။ ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းအားဖြင့် ခေတ်မမီတော့သော အနောက်နိုင်ငံများ၏လွှမ်းမိုးမှုစနစ်မှ ရုန်းထွက်ကာ ပေါ်ထွန်းလာသော ယူရေးရှားအစီအစဉ်ဆီသို့ နက်ရှိုင်းသော မဟာဗျူဟာမြောက် ဝင်ရိုးပြောင်းလဲမှုကို ဖော်ပြလိုက်သည်။

ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မတည်ငြိမ်မှုများ တိုးပွားလာနေချိန်တွင် ယူရေးရှား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ ခံနိုင်ရည်အားကောင်းလာမှုကို ထင်ရှားစေခဲ့သည်။ ရုရှားကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Sergey Lavrov က ကိုယ်စားပြုခဲ့ပြီး တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့ကာ မော်စကို-ဘေဂျင်း ဝင်ရိုး၏ အားကောင်းမှုကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ဘေးဖယ်တွင် Lavrov သည် တရုတ်၊ ပါကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယနှင့် ထူးခြားစွာ အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် နှစ်နိုင်ငံအစည်းအဝေးများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အဘတ်စ် အရာချီ (Abbas Araghchi) နှင့် ၎င်း၏ဆွေးနွေးမှုများသည် နျူကလီးယားပြဿနာအတွက် သံတမန်ရေးရာဖြေရှင်းနည်းများကို အဓိကထားဆွေးနွေးခဲ့ပြီး မဟာဗျူဟာမြောက်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုကို နက်ရှိုင်းစေရန် အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်ဘက်မှ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပလက်ဖောင်းကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ အရာချီ (Araghchi) သည် အစ္စရေး၏ရန်လိုမှုများကြားတွင် SCO ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို တန်ဖိုးထားကြောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး အီရန်သည် အဖွဲ့အစည်းအား သင်္ကေတအဖြစ်မဟုတ်ဘဲ ဒေသဆိုင်ရာစည်းလုံးညီညွတ်မှုနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာနေရာချထားမှုအတွက် လက်တွေ့ကျသော ယန္တရားတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ကြောင်း အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။

SCO နှင့် NATO- မော်ဒယ်နှစ်ခု၊ အနာဂတ်နှစ်ခု

NATO သည် ဝါရှင်တန် (Washington) မှလွှမ်းမိုးထားသော တင်းကျပ်သော အဆင့်အတန်းအလိုက် ဖွဲ့စည်းထားသော်လည်း SCO သည် အချုပ်အခြာအာဏာ၊ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါင်းစုံပါဝင်သည့် လွှမ်းမိုးမှုကင်းမဲ့သော ရူပါရုံကို ပုံဖော်ထားသည်။ ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၄၀% ကျော်ကို ကိုယ်စားပြုပြီး ကြီးမားသောစက်မှုလုပ်ငန်းစွမ်းရည်များရှိကာ ဝင်ရိုးစွန်းတစ်ခုတည်းပုံစံကို ချိုးဖျက်ရန် စုပေါင်းဆန္ဒရှိကြသည်။

တီဟီရန်၏လောင်းကြေးမှာ ရှင်းပါသည်- SCO သည် ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ခိုလှုံရာတစ်ခုသာမက မှီခိုမှုမဟုတ်ဘဲ မဟာဗျူဟာမြောက် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်အပေါ်အခြေခံသည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာယုတ္တိဗေဒအသစ်ကို တိုးမြှင့်ရန်အတွက် ပလက်ဖောင်းတစ်ခုကို ပေးထားသည်။

အရာချီ (Araghchi) ၏ အစပျိုးမှုများ၏ ခေတ်မီမှုနှင့် ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုက တီဟီရန်သည် ရေရှည်ဂိမ်းအတွက် ပြင်ဆင်နေကြောင်း အကြံပြုသည်။ တံခါးပိတ်ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် SCO ၏ အဖွဲ့အစည်းတည်ဆောက်ပုံကို နက်ရှိုင်းစေခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်း၏လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ပြန်လည်စဉ်းစားခြင်းများအကြောင်းကိုပင် ပုံမှန်နှင့် ပုံစံမကျသော ဆွေးနွေးမှုများ ပါဝင်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

အရာချီ (Araghchi) က ထိုရူပါရုံကို ဤသို့ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖော်ပြခဲ့သည်- “SCO သည် ကမ္ဘာ့စင်မြင့်တွင် ၎င်း၏အနေအထားကို တဖြည်းဖြည်းအားကောင်းလာစေသည်။ ၎င်းသည် ပိုမိုတက်ကြွသော၊ လွတ်လပ်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံပါသော အခန်းကဏ္ဍကို လက်ခံကျင့်သုံးရမည်ဖြစ်သည်။” ၎င်းသည် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်ညှိနှိုင်းမှုအတွက် သံတမန်ရေးရာကုဒ်ဖြစ်သည်။

အနောက်က တုံ့ပြန်သည် – ခန့်မှန်းထားသည့်အတိုင်း

အီရန်၏အဆိုပြုချက်များပြုလုပ်ပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း အနောက်နိုင်ငံများ၏တုံ့ပြန်မှုမှာ ချက်ချင်းပင်ဖြစ်သည်။ EU သည် လူရှစ်ဦးနှင့် အီရန်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုအသစ်များ ချမှတ်ခဲ့ပြီး “ပြင်းထန်သော လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ” ၏ မရေရာသောစွပ်စွဲချက်များကို ကိုးကားခဲ့သည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် အစ္စရေးသည် မည်သည့်ပြစ်ဒဏ်အသစ်မှ မခံရပါ။

၎င်းသည် ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာအချက်ပြမှုဖြစ်သည်။ SCO ကို လုပ်ဆောင်မှုအခြေပြုအဖွဲ့အဖြစ် ပြောင်းလဲရန် တီဟီရန်၏တွန်းအားကို ဘရပ်ဆဲလ် (Brussels) နှင့် ဝါရှင်တန် (Washington) တို့က လက်ရှိအစီအစဉ်အတွက် တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။ SCO သည် ပိုမိုကိုက်ညီပြီး တက်ကြွလာလေလေ၊ ဖိအားများလေလေ ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် ထိုဖိအားသည် အီရန်၏အချက်ကို သက်သေပြသည်။ စည်းမျဉ်းအခြေပြုအစီအစဉ်သည် စည်းမျဉ်းအခြေပြုမဟုတ်တော့ဘဲ ပါဝါအခြေပြုဖြစ်သည်။ အီရန်ကဲ့သို့သောနိုင်ငံများအတွက် အချုပ်အခြာအာဏာရရှိရန် တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းမှာ မိမိတို့၏စည်းကမ်းချက်များအရ ဘက်ပေါင်းစုံမှခုခံကာကွယ်ခြင်းနှင့် ပေါင်းစည်းခြင်းတို့မှတစ်ဆင့်ဖြစ်သည်။

ရှေ့ဆက်ရမည့်အန္တရာယ်များ

အီရန်သည် ယာယီလုပ်ဆောင်နေခြင်းမဟုတ်ပါ။ အနောက်နိုင်ငံများလွန်လုံခြုံရေးအစီအစဉ်၏ ပူးတွဲဗိသုကာပညာရှင်အဖြစ် ရပ်တည်နေသည်။ SCO အတွက် ၎င်း၏ရူပါရုံသည် ရှင်သန်ရပ်တည်ရန်ထက် ကျော်လွန်သွားပြီး မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမျှ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ၊ သတင်းအချက်အလက်စစ်ဆင်ရေးများ သို့မဟုတ် ဖိအားပေးသံတမန်ရေးရာများဖြင့် လွှမ်းမိုးနိုင်သည့် နိုင်ငံတကာစနစ်တစ်ခုကို ပုံဖော်ရန်ဖြစ်သည်။

ဤမဟာဗျူဟာသည် တီဟီရန်ထက် ကျော်လွန်သော သက်ရောက်မှုများရှိသည်။ SCO သည် အီရန်၏အဆိုပြုချက်များကို လက်ခံကျင့်သုံးပြီး ၎င်းတို့ကို အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် စတင်တည်ဆောက်ပါက ၂၁ ရာစု၏ပထမဆုံးစစ်မှန်သော NATO အတွက် အခြားရွေးချယ်စရာတစ်ခုကို စတင်ဖွဲ့စည်းနေသည်ကို ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်ရနိုင်သည်။

အနောက်နိုင်ငံများသည် ၎င်းကို စိတ်ကူးယဉ်အဖြစ် ပယ်ချကောင်းပယ်ချနိုင်သော်လည်း ယူရေးရှားတွင် အနာဂတ်ကို ရေးဆွဲနေပြီဖြစ်သည်။ ထိုသို့ရေးဆွဲခြင်းသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းမဟုတ်ပေ။

“ `