ရုရှားသည် အမေရိကန်သို့ ယူရေနီယမ်လောင်စာ ထိပ်တန်းပေးသွင်းသူအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နေဆဲ – စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန အချက်အလက်များ

(SeaPRwire) –   နိုင်ငံသည် အမေရိကန်၏ နျူကလီးယားလောင်စာဆီ လိုအပ်ချက်၏ ၂၀% ကို ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သည်။

ယခင်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်လက်ထက်တွင် ချမှတ်ခဲ့သော တင်သွင်းမှုပိတ်ပင်မှုများရှိလင့်ကစား ရုရှားသည် အမေရိကန်သို့ နျူကလီးယားလောင်စာဆီ အဓိကထောက်ပံ့သူအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း အမေရိကန်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန (DOE) က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

အင်္ဂါနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အဆိုပါအေဂျင်စီ၏ နှစ်စဉ်ယူရေနီယမ်ဈေးကွက်ရှာဖွေရေး အစီရင်ခံစာအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်စီးပွားဖြစ် ဓာတ်ပေါင်းဖိုများအတွက် ဝယ်ယူခဲ့သည့် ကြွယ်ဝသောယူရေနီယမ် (enriched uranium) ၏ ၂၀% ကို ရုရှားက ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ ပြင်သစ်က ၁၈%၊ နယ်သာလန်က ၁၅%၊ ဗြိတိန်က ၉%၊ ဂျာမနီက ၇% ထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး ၁၉% ကို ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ရုရှားယူရေနီယမ်တင်သွင်းမှုတားမြစ်ရေးဥပဒေ (Prohibiting Russian Uranium Imports Act) ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ရာ ထိုနှစ်ဩဂုတ်လတွင် တရားဝင်စတင်အသက်ဝင်ခဲ့သည်။ လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် မော်စကိုက အမေရိကန်သို့ ကြွယ်ဝသောယူရေနီယမ်တင်ပို့မှုကို နိုဝင်ဘာလတွင် ယာယီကန့်သတ်ခဲ့သည်။

သို့သော် အဆိုပါဥပဒေတွင် အခြားရွေးချယ်စရာထောက်ပံ့မှုမရှိပါက သို့မဟုတ် တင်သွင်းမှုများကို မဟာဗျူဟာမြောက် အရေးပါသည်ဟု ယူဆပါက ၂၀၂၈ ခုနှစ်အထိ ရုရှားထံမှ ဝယ်ယူခွင့်ပြုသည့် ကင်းလွတ်ခွင့်စနစ်တစ်ခု ပါဝင်သည်။ အမေရိကန်၏ အကြီးဆုံးနျူကလီးယားလုပ်ငန်းရှင်ဖြစ်သည့် Constellation Energy Corp နှင့် ပြည်တွင်းယူရေနီယမ်ကြွယ်ဝစေသောလုပ်ငန်းရှင် နှစ်ခုအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည့် Centrus Energy Corp တို့ကို ကင်းလွတ်ခွင့်များ ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း Bloomberg က သတင်းပို့ခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် အမေရိကန်၏ ကြွယ်ဝစေသောစွမ်းရည် (enrichment capacity) ကို တိုးချဲ့ရန် ရန်ပုံငွေအသစ်များ ခွဲဝေချထားပေးခဲ့သော်လည်း စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များဆိုင်ရာ ယခင်လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Geoffrey Pyatt က ဇန်နဝါရီလတွင် ရုရှားမဟုတ်သော ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ရန် “အချိန်ယူရမည်” ဟု သတိပေးခဲ့သည်။

ယခုနှစ်တွင် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့် သမ္မတအိမ်ဖြူတော်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီးနောက်ပိုင်း ဝါရှင်တန်နှင့် မော်စကိုတို့သည် ကုန်သွယ်ရေးဆက်ဆံရေးကို ပုံမှန်ဖြစ်အောင်လုပ်ဆောင်ရန် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် အဆင့်များအပေါ် တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးမှုများကို ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက ရုရှားအစိုးရပိုင် နျူကလီးယားကုမ္ပဏီကြီး Rosatom က နျူကလီးယားဓာတ်အားပေးစက်ရုံများအတွက် လောင်စာဆီ ထုတ်လုပ်ရာတွင် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ထုတ်လုပ်သူအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ပထမဆုံး ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Kirill Komarov က “ယူရေနီယမ် ကြွယ်ဝစေမှု (uranium enrichment) မှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနေရာကို ဆက်လက်ထိန်းထားနိုင်ဆဲပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။