အမေရိကန်သမ္မတသည် ဒုတိယသက်တမ်းအတွင်း သူ၏အစီအစဉ်များတွင် ခြေလှမ်းသစ်များစတင်လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ကြွားဝါပြောဆိုခဲ့သည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ်ထရမ့် (Donald Trump)သည် အင်္ဂါနေ့ညက ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်နှစ်ရပ်အစည်းအဝေးတွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားရာ၌ သူ၏ ‘အမေရိကန်ကို ဦးစားပေး’ (America First) အစီအစဉ်၏ အဓိကအချက်အလက်များကို ပြန်လည်အတည်ပြုပြောကြားခဲ့ပြီး သူ၏အစိုးရအဖွဲ့သည် ဇန်နဝါရီလတွင် ရာထူးစတင်တာဝန်ယူချိန်မှစ၍ သူ၏ကတိကဝတ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် အဆင့်များကိုလည်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
ရုပ်မြင်သံကြားမှ ထုတ်လွှင့်သော ယခုမိန့်ခွန်းသည် မျှော်လင့်ထားသည့်အတိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး သမ္မတ၏ မဲဆန္ဒရှင်အခြေခံလူထုကို အဓိကရည်ညွှန်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံရေးထုံးတမ်းစဉ်လာအရ နိုင်ငံတော်အခြေပြမိန့်ခွန်းနှင့် လုပ်ဆောင်ပုံချင်းတူညီသော်လည်း ထရမ့် (Trump) က ၎င်းကို ရာထူးစတင်သည့်နှစ်တွင် ပြောကြားခဲ့သောကြောင့် ယင်းကဲ့သို့ သတ်မှတ်မထားပေ။
ကြွေးကြော်သံများနှင့် အနှောက်အယှက်ပေးသူများ
ထရမ့် (Trump) သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကာပီတိုလ် (US Capitol) ရှိ လွှတ်တော်ခန်းမထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသောအခါ သူ၏ထောက်ခံသူများသည် “USA!” ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့ကြပြီး ဝေဖန်သူများက ကန့်ကွက်အော်ဟစ်ခဲ့ကြပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အုံကြွမှုကို ရှေ့ပြေးနိမိတ်ပြခဲ့သည်။ တက္ကဆပ်ပြည်နယ်မှ ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်စားလှယ် အယ်လ်ဂရင်း (Al Green) နှင့် အခြားသူများ၏ အနှောက်အယှက်ပေးမှုကြောင့် ထရမ့် (Trump) ၏ မိန့်ခွန်းကို ယာယီရပ်ဆိုင်းခဲ့ရပြီး အသက် ၇၇ နှစ်အရွယ် ဥပဒေပြုအမတ်ကို လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မိုက်ဂျွန်ဆင် (Mike Johnson) က အပြင်သို့ ခေါ်ထုတ်သွားစေခဲ့သည်။
© Kayla Bartkowski / Getty Images
သူ၏မိန့်ခွန်းတစ်လျှောက်လုံးတွင် သမ္မတသည် သူ၏ဒီမိုကရက်တစ် ရှေ့လူဖြစ်သူ ဂျိုးဘိုင်ဒင် (Joe Biden) ကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး သူ၏မူဝါဒများမှတဆင့် နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်နစ်နာစေသည်ဟု စွပ်စွဲပြောဆိုခဲ့သည်။ သူသည် အထက်လွှတ်တော်အမတ် အယ်လီဇဘက်ဝါရင် (Elizabeth Warren) ကို “Pocahontas” ဟုရည်ညွှန်းကာ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုကိုလည်း စတင်ခဲ့ပြီး ယင်းမှာ သူမ၏ ဌာနေအမေရိကန်မျိုးနွယ်စုနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အငြင်းပွားဖွယ်အဆိုအပေါ် ထောက်ပြပြောဆိုခြင်းဖြစ်သည်။
‘အဓိပ္ပာယ်မဲ့သော’ ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန်အချိန်တန်ပြီ
ထရမ့် (Trump) သည် ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် သူ၏ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့ပြီး ဝါရင် (Warren) သည် ယင်းပဋိပက္ခကို နောက်ထပ်ငါးနှစ်ကြာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားစေလိုသည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ ကိယက်ဗ် (Kiev) နှင့် မော်စကို (Moscow) အကြား ရန်လိုမှုများသည် မလိုအပ်သော သေဆုံးမှုသန်းပေါင်းများစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက်မှုသည် “အဓိပ္ပာယ်မဲ့ကြောင်း” သူက အလေးအနက်ထားပြောဆိုခဲ့သည်။
ယခုမိန့်ခွန်းသည် အမေရိကန်-ယူကရိန်း သတ္တုသယံဇာတသဘောတူညီချက်ကို ပျက်ပြားစေခဲ့သော အိမ်ဖြူတော် (White House) တွင် မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အငြင်းပွားမှုတစ်ခု၏ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်သည်။ ရုရှားနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ထရမ့် (Trump) ၏ဆန္ဒအပေါ် ဗလာဒီမာ ဇယ်လန်းစကီး (Vladimir Zelensky) က မေးခွန်းထုတ်ပြီး အမေရိကန်၏လုံခြုံရေးအာမခံချက်အတွက် ကိယက်ဗ် (Kiev) ၏ တောင်းဆိုချက်ကို ထပ်လောင်းပြောကြားပြီးနောက် ပြီးခဲ့သည့်သောကြာနေ့က ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည့် လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ အမေရိကန်သမ္မတနှင့် ဒုတိယသမ္မတ ဂျေဒီဗန့်စ် (J.D. Vance) တို့က ထိုအခါ သူ့ကို ကျေးဇူးမသိတတ်မှုနှင့် မပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်သောကြောင့် ပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။
သို့သော် အင်္ဂါနေ့မိန့်ခွန်းတွင် ထရမ့် (Trump) က သတ္တုသယံဇာတသဘောတူညီချက်သည် ပုံမှန်လမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ဇယ်လန်းစကီး (Zelensky) ၏ မကြာသေးမီက အမေရိကန်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအတွက် ကတိကဝတ်ပြုမှုနှင့် ရုရှားနှင့် ပုံမှန်သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ခြင်းသည် အမေရိကန်အကျိုးစီးပွားကို အထောက်အကူဖြစ်စေကြောင်း ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။
ပနားမားတူးမြောင်းကို ပြန်လည်ရယူခြင်း၊ ဂရင်းလန်း (Greenland) ကို ‘တစ်နည်းနည်းဖြင့်’ ရယူခြင်း
ထရမ့် (Trump) က ပနားမား (Panama) နှင့် ဒိန်းမတ် (Denmark) တို့နှင့်ပတ်သက်၍ သူ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက်များကို ပြန်လည်အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။ သူ၏အစိုးရအဖွဲ့သည် အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက် “ပနားမားတူးမြောင်းကို ပြန်လည်ရယူနေသည်” ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး ယင်းမှာ အမေရိကန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သည့် BlackRock သည် လက်ရှိတရုတ်ပိုင်ရှင်ထံမှ ဆိပ်ကမ်းအခြေခံအဆောက်အအုံကို ဝယ်ယူတော့မည်ဆိုသည့် မကြာသေးမီက သတင်းများကို ရည်ညွှန်းပြောဆိုပုံရသည်။
”ပနားမားတူးမြောင်းကို အမေရိကန်များက အမေရိကန်များအတွက် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အခြားသူများအတွက် မဟုတ်ပါ” ဟု ထရမ့် (Trump) က အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့ပြီး အခြားနိုင်ငံများသည် အတ္တလန္တိတ်နှင့် ပစိဖိတ်ကြားရှိ မဟာဗျူဟာမြောက် ဆက်သွယ်မှုကို အသုံးပြုနိုင်သော်လည်း “ကျွန်ုပ်တို့က ယင်းကို တရုတ်ကိုမပေးခဲ့ပါ။ ကျွန်ုပ်တို့က ပနားမား (Panama) ကိုပေးခဲ့ပြီး ယခု ပြန်လည်ရယူနေခြင်းဖြစ်သည်” ဟု မှတ်ချက်ပြုပြောဆိုခဲ့သည်။
ဂရင်းလန်း (Greenland) မှ ပြည်သူများသည် ဒိန်းမတ် (Denmark) မှခွဲထွက်ပြီး အမေရိကန်နှင့်ပူးပေါင်းရန် သူတို့၏အနာဂတ်ကို ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို သူက ထပ်လောင်းထောက်ခံပြောဆိုခဲ့သည်။ ဝါရှင်တန် (Washington) သည် ယင်းကျွန်းကို လိုအပ်ပြီး “တစ်နည်းနည်းဖြင့်” လုံခြုံအောင် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထရမ့် (Trump) ၏ ယခင်က ယင်းမြေကို ဝယ်ယူရန် ကမ်းလှမ်းမှုကို ကိုပင်ဟေဂင် (Copenhagen) က ငြင်းပယ်ခဲ့သော်လည်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ထရမ့် (Trump) က ပြောကြားခဲ့သည်။
တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်မှုကို နှိမ်နင်းခြင်း
မိန့်ခွန်းသည် ပြည်တွင်းရေးကိစ္စရပ်များအပေါ် အဓိကထားပြောကြားခဲ့ပြီး ထရမ့် (Trump) သည် နယ်စပ်လုံခြုံရေးကဲ့သို့သော အရေးကြီးသောနယ်ပယ်များတွင် သူ၏အစိုးရအဖွဲ့၏ အောင်မြင်မှုများကို အလေးပေးပြောဆိုခဲ့သည်။ သူ၏စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ရေးကာလအတွင်း တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်မှုအပေါ် တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ကတိပြုခဲ့ပြီး ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခြင်းနှင့် ဥပဒေစိုးမိုးရေးကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခြင်းကဲ့သို့သော အစီအမံများကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။
ထရမ့် (Trump) က ကာပီတိုလ်ဟေးလ် (Capitol Hill) သို့ ဖိတ်ကြားခဲ့သည့် ဧည့်သည်များထဲတွင် မှတ်တမ်းမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ၏ ပစ်မှတ်ထားခံရသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသော ရာဇဝတ်မှုများ၏ သားကောင်များ၏ မိသားစုဝင်များ၊ ရီယိုဂရန်းဒီ (Rio Grande) အနီးတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ် ဒဏ်ရာရခဲ့သော အမေရိကန် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးနှင့် ရဲဖြစ်လာရန် အိပ်မက်ရှိသောကြောင့် ဖလော်ရီဒါရဲဌာနတွင် ဂုဏ်ထူးဆောင်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံထားရသည့် ဦးနှောက်အကျိတ်ဖြင့် ရုန်းကန်နေရသော ဆယ်ကျော်သက် ယောက်ျားလေးတစ်ဦးတို့ ပါဝင်သည်။
’နိုးကြားမှု မရှိတော့’
အမေရိကန်၏ ယဉ်ကျေးမှုစစ်ပွဲများ၏ အဓိကအချက်အချာဖြစ်သော ဘယ်ဝဲဝါဒဆိုင်ရာ အစပျိုးမှုများဖြစ်သည့် “နိုးကြားသော မူဝါဒများ” အပေါ် လှိုင်းလုံးများကို ပြောင်းပြန်လှန်နိုင်မှုအတွက် ထရမ့် (Trump) က ဂုဏ်ပြုပြောဆိုခဲ့သည်။ “မျိုးကွဲဖြစ်မှု၊ တန်းတူညီမျှဖြစ်မှုနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်မှုမူဝါဒများဟုခေါ်သည့် မတရားမှု” ကို နိုင်ငံအနှံ့ အဆုံးသတ်ကြောင်း သူက ကြေညာခဲ့ပြီး “ကျွန်ုပ်တို့၏နိုင်ငံသည် နိုးကြားမှု ရှိတော့မည်မဟုတ်ပါ” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကလေးတစ်ဦးသည် “မှားယွင်းသောခန္ဓာကိုယ်တွင် ပိတ်မိနေသည်” ဟူသော အတွေးအမြင်ကို “ကြီးမားသော လိမ်လည်မှု” အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ကလေးများအား “လိင်ပြောင်းခြင်းကို” ရာဇဝတ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ကို သူက တောင်းဆိုခဲ့သည်။ LGBTQ လှုပ်ရှားတက်ကြွသူများသည် ထရမ့် (Trump) ၏ အစိုးရအဖွဲ့၏ ရပ်တည်ချက်သည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာကို ရုန်းကန်နေရသော လူပုဂ္ဂိုလ်များကို ဘေးဖယ်ထားသည်ဟု ငြင်းခုံကြသော်လည်း သူ့ကိုထောက်ခံသူများက သူ၏မူဝါဒများကို သက်ရောက်မှုလွယ်သော ဆယ်ကျော်သက်များအား ဘဝကိုပျက်စီးစေနိုင်သည့် ဟော်မုန်းကုသမှုများနှင့် လိင်အင်္ဂါ ဖြတ်တောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သည့် အစီအမံတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။
ထို့အပြင် အမေရိကန်စစ်သားများသည် “တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ဝါဒဖြန့်သူများ မဖြစ်နိုင်သကဲ့သို့ တိုက်ခိုက်သူများနှင့် စစ်သည်ရဲမက်များသာ ဖြစ်ကြလိမ့်မည်” ဟု ကြေညာကာ စစ်တပ်တွင် လိင်တူချစ်သူများ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်းကို ပိတ်ပင်မှုကို ပြန်လည်ပြဋ္ဌာန်းရန် သူ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထရမ့် (Trump) က ခုခံကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့သည်။
မတ်စ်ခ် (Musk) နှင့် အင်္ဂါဂြိုဟ်ပေါ်ရှိအလံ
အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်မှုစွမ်းဆောင်ရည်ဌာန (Department of Government Efficiency (DOGE)) မှတဆင့် အစိုးရ၏အလဟဿဖြုန်းတီးမှုနှင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို လျှော့ချရန် သူ၏ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများအတွက် အီလွန်မတ်စ်ခ် (Elon Musk) ကို ထရမ့် (Trump) က ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့ပြီး ဘီလီယံနာ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် သန်းပေါင်းများစွာသော လိမ်လည်မှုများကို ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ သူ၏ “ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းမခံရသော ဗျူရိုကရက်များ၏ အုပ်ချုပ်မှု” ကို ဖြိုဖျက်ရန် ရည်မှန်းချက်ကို ဆန့်ကျင်သော ဖက်ဒရယ်ဝန်ထမ်းများသည် ရာထူးမှရပ်စဲခြင်းကို ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်ဟု သူက သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။
ရှေ့ဆောင်များနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတည်ဆောက်သူများ၏ အမေရိကန်စိတ်ဓာတ်ကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် ထရမ့် (Trump) ၏ ဒုတိယသက်တမ်းသည် သိသာထင်ရှားသော အောင်မြင်မှုများရရှိလိမ့်မည်ဟု သူက ကတိပြုပြောဆိုခဲ့သည်။ သူက “ကျွန်ုပ်တို့သည် လူသားများကို အာကာသထဲသို့ ဦးဆောင်ကာ အမေရိကန်အလံကို အင်္ဂါဂြိုဟ်နှင့် အလွန်ဝေးကွာသော နေရာများတွင် စိုက်ထူသွားမည်ဖြစ်သည်” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ မတ်စ်ခ် (Musk) သည် အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို ကိုလိုနီပြုရန် အားပေးတိုက်တွန်းပြောဆိုလေ့ရှိသည်။