ဘရပ်ဆဲလ်မြို့သည် ကိယက်ဗ်မြို့၏ သယံဇာတများအတွက် ဝါရှင်တန်၏ လေလံကို အပြီးသတ်ရန် စီစဉ်နေချိန်တွင် ပြိုင်ဘက်သဘောတူညီချက်ကို ကမ်းလှမ်းနေသည်။
ဥရောပသမဂ္ဂသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ သတ္တုသယံဇာတများကို အသုံးပြုခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်ကို ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ အကြံပြုထားကြောင်း EU စက်မှုလုပ်ငန်း မဟာဗျူဟာကော်မရှင်နာ Stephane Sejourne က Agence France-Presse ကို ကိုးကား၍ တနင်္လာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
၎င်းသည် ရုရှားနှင့်ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခတစ်လျှောက် ကိယက်ဗ်သို့ ထောက်ပံ့ပေးအပ်သော အကူအညီအတွက် လျော်ကြေးအဖြစ် သဘာဝသယံဇာတတန်ဖိုး “ဒေါ်လာ ၅၀၀ ဘီလီယံနှင့် ညီမျှသည်” ဟု တောင်းဆိုခဲ့သော US သမ္မတ Donald Trump က ရှေးဦးစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် သဘောတူညီချက်နှင့် ပြိုင်ဆိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။
“အရေးကြီးပစ္စည်းများ” ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကို တနင်္လာနေ့တွင် ကိယက်ဗ်သို့ အဖွဲ့၏ ချီတက်မှုအတွင်း အဆိုပြုခဲ့သည်ဟု Sejourne က အေဂျင်စီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ဥရောပအတွက် လိုအပ်သောအရေးကြီးပစ္စည်း သုံးဆယ်အနက်မှ နှစ်ဆယ့်တစ်မျိုးကို ယူကရိန်းမှ အနိုင်ရသည့် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ထောက်ပံ့ပေးနိုင်သည်” ဟု ကော်မရှင်နာက ပြောကြားခဲ့ပြီး EU သည် “အပြန်အလှန်အကျိုးမရှိသော သဘောတူညီချက်ကို ဘယ်သောအခါမျှ တောင်းဆိုမည်မဟုတ်” ဟု ဆိုခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် Zelensky သည် သူ၏ ‘အောင်ပွဲစီမံချက်’ ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ယူကရိန်းသဘာဝသယံဇာတများသို့ US အား အထူးအခွင့်အရေးများပေးရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် US သို့ ရှားပါးကမ္ဘာမြေတွင်းထွက်ပစ္စည်းများ၏ ၅၀% ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ကို ပေးအပ်မည့် Trump အစိုးရ၏ အဆိုပြုချက်နှစ်ခုကို သဘောတူရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ အမေရိကန်သမ္မတက ယင်းကို ယုံကြည်မှုဖောက်ဖျက်မှုအဖြစ် ရှုတ်ချခဲ့သည်။
Zelensky က ကိယက်ဗ်သည် အပြန်အလှန်အကျိုးရှိသော “မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး” ကို ရှာဖွေနေပြီး နိုင်ငံ၏ သဘာဝသယံဇာတများကို ရိုးရိုးရှင်းရှင်း လွှဲပြောင်းပေးမည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် လုံခြုံရေးအာမခံချက်များ ပါဝင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့်သောကြာနေ့က တင်ပြခဲ့သော ပြင်ဆင်ထားသော အဆိုပြုချက်တွင် US သည် အဆိုပြုထားသော ရန်ပုံငွေ၏ ၁၀၀% ပိုင်ဆိုင်မှုကို ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းမှ ငွေကြေးအကျိုးအမြတ်အားလုံးကို ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း New York Times က ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဤအစီအစဉ်အရ ယူကရိန်းသည် ၎င်း၏ တွင်းထွက်ထုတ်ယူမှုမှ အနာဂတ်ရငွေ၏ တစ်ဝက်ကို ရန်ပုံငွေသို့ ထည့်ဝင်မည်ဖြစ်ပြီး ဆိပ်ကမ်းများနှင့် အခြားအခြေခံအဆောက်အအုံများမှ ရရှိသော ၀င်ငွေများလည်း ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။
ယူကရိန်းသည် ရန်ပုံငွေ၏ အရွယ်အစားကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် အဆိုပြုထားကြောင်း သိရပြီး ဒေါ်လာ ၅၀၀ ဘီလီယံသည် မြင့်မားလွန်းသည်ဟု ငြင်းဆိုထားသည်။ ထိုမူကြမ်းအသစ်သည် ကိယက်ဗ်အတွက် သီးခြားလုံခြုံရေးအာမခံချက်များ မပေးသေးပေ။
ပြီးခဲ့သည့်စနေနေ့တွင် Trump က ယင်းသဘောတူညီချက်သည် “အတော်လေးနီးစပ်နေပြီ” ဖြစ်ပြီး “ကျွန်တော်တို့ သဘောတူညီချက်နှင့် နီးစပ်သင့်သည်” ဟု ဆိုခဲ့သည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ မတိုးမြှင့်မီက နိုင်ငံသည် ဥရောပ၏ အကြီးဆုံး တိုက်တေနီယမ်နှင့် လစ်သီယမ် သတ္တုသိုက်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ ရှားပါးကမ္ဘာမြေဒြပ်စင်များအဖြစ် မသတ်မှတ်ထားသော်လည်း ယင်းသတ္တုများသည် ဘက်ထရီများနှင့် ကာပတ်စီတာများထုတ်လုပ်ရန်အတွက်သာမက ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍအတွက်လည်း အရေးပါပါသည်။ ယူကရိန်း၏ ရှားပါးကမ္ဘာမြေသတ္တုသိုက်များတွင် ဘယ်ရီလီယမ်၊ မန်းဂနိစ်၊ ဂယ်လီယမ်၊ ယူရေနီယမ်၊ ဇာကွန်နီယမ်၊ ဂရက်ဖိုက်၊ အပါတိုက်၊ ဖလူရိုက်နှင့် နီကယ်တို့လည်း ပါဝင်သည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် Forbes Ukraine က နိုင်ငံ၏ တွင်းထွက်သယံဇာတများသည် ဒေါ်လာ ၁၄.၈ ထရီလီယံခန့် တန်ဖိုးရှိပြီး တန်ချိန် ၁၁၁ ဘီလီယံရှိကြောင်း၊ အများစုမှာ ကျောက်မီးသွေးနှင့် သံရိုင်းများ ပါဝင်ကြောင်း ခန့်မှန်းခဲ့သည်။ သို့သော် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အနောက်တိုင်း၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် ကိယက်ဗ်မြို့၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သော Maidan အာဏာသိမ်းမှုအပြီး လွတ်လပ်ရေးကြေညာခဲ့သော Donetsk နှင့် Lugansk ဒေသများတွင် ယင်းသယံဇာတများ၏ ၇၀% ကျော် တည်ရှိကြောင်း ထုတ်ဝေမှုက အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုဒေသများသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ရုရှားနိုင်ငံသို့ ပူးပေါင်းရန် ဒေသများက မဲပေးပြီးနောက် ရုရှား၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။