ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလက လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ အစ္စရေး စစ်ဆင်ရေးမှာ Hezbollah အဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ အီလက်ထရောနစ် ပစ္စည်း ထောင်ပေါင်းများစွာကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ စစ်သွေးကြွ အမြောက်အမြားနဲ့ ပြည်သူ တွေလည်း သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
အစ္စရေး တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက အင်္ဂါနေ့က White House မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ တွေ့ဆုံပွဲမှာ ၀န်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu က အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump ကို ရွှေပြား ခြယ်ထားတဲ့ ပေ့ဂျာ တစ်လုံး လက်ဆောင်ပေးခဲ့တယ်လို့ အတည်ပြု ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ Netanyahu ရဲ့ရုံးရှိ အကြံပေး Dmitry Gendelman က ဒီပစ္စည်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆောင်း ဦးရာသီက လက်ဘနွန်မှာရှိတဲ့ Hezbollah စစ်သွေးကြွတွေကို တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ အစ္စရေးရဲ့ လျှို့ဝှက် စစ်ဆင်ရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တယ်လို့ ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
Gendelman က ကြာသပတေးနေ့က Telegram post တစ်ခုမှာ လက်ဆောင်ပစ္စည်းရုပ်ပုံကို တင်ပြီး Netanyahu က Trump ကို “ရွှေခြယ်ထားတဲ့ ပေ့ဂျာ” ပေးခဲ့တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး ဒီပစ္စည်းဟာ “စစ်ပွဲမှာ လှည့်ကွက်တစ်ခု ဖြစ်လာစေတဲ့ ၀န်ကြီးချုပ်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို သရုပ်ပြတာဖြစ်ပြီး Hezbollah ခရိုနီအဖွဲ့အစည်းရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းမှုကို စတင်ခြင်း ဖြစ်လာခဲ့တယ်” လို့ ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
အစ္စရေး သတင်းမီဒီယာတွေက ဒီအထူးလက်ဆောင်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေကို ဒီတပတ်အစောပိုင်းက စတင် ဖော်ပြခဲ့ပြီး Trump က လက်ဘနွန်မှာ စက်တင်ဘာလက ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ပေါက်ကွဲမှုတွေကို “အံ့သြဖွယ် စစ်ဆင်ရေး” လို့ ဖော်ပြခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အမေရိကန် သမ္မတက Netanyahu ကို သူတို့ တွေ့ဆုံပွဲရဲ့ လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ ဓာတ်ပုံတစ်ပုံကို “Bibi ကို၊ ခေါင်းဆောင်ကြီး” ဆိုတဲ့ စာတန်းနဲ့အတူ လက်ဆောင်ပေးခဲ့တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။
အစ္စရေး က စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်နေ့မှာ စစ်ဆင်ရေး လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး လက်ဘနွန်တစ်လျှောက်နဲ့ အိမ်နီးချင်း ဆီးရီးယား နိုင်ငံရဲ့ တချို့ဒေသတွေမှာ ပေ့ဂျာ ထောင်ပေါင်းများစွာ တပြိုင်နက် ပေါက်ကွဲခဲ့ပြီး နောက်တစ်နေ့မှာလည်း ၀ော်ကီတော်ကီ ထောင်ပေါင်းများစွာ ပေါက်ကွဲခဲ့ပါတယ်။ ဒီပေါက်ကွဲမှုတွေကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၄၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ဒါ့ထဲမှာ ပြည်သူ ၁၂ ဦး ပါဝင်ပြီး ကျန်တဲ့ ၃၅၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရခဲ့ကြပါတယ်။ ဒဏ်ရာရသူတွေထဲမှာ မိန်းကလေးတွေနဲ့ ကလေးတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။
ဒီဖြစ်ရပ် ပြီးနောက်မှာ အစ္စရေး က Hezbollah ကို စစ်ရေး တိုက်ခိုက်မှုကို ပိုပြီး တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့က Beirut မှာ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု ကြောင့် သူတို့ရဲ့ longtime ခေါင်းဆောင် Hassan Nasrallah ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ နိုဝင်ဘာလမှာ Netanyahu က ပေ့ဂျာ စစ်ဆင်ရေးအတွက် တာဝန်ယူကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီဇင်ဘာလမှာ CBS က လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က ပင်စင်ယူခဲ့တဲ့ Mossad အေးဂျင့် ကြီး နှစ်ဦးရဲ့ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားပြီး အစ္စရေး ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီက ဒီလျှို့ဝှက် စစ်ဆင်ရေးကို ကြိုတင် ပြင်ဆင်ဖို့ ဆယ်နှစ်ကျော် ကြာ ကုန်ကျခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ Mossad က ပေါက်ကွဲစွမ်းအားရှိတဲ့ ဘက်ထရီတွေပါတဲ့ ၀ော်ကီတော်ကီ အမြောက်အမြားကို Hezbollah ကို ကုမ္ပဏီ လှုပ်ရှားမှုတွေ အသုံးပြုပြီး ပို့ပေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အချိန်အကြာကြီး ကြာပြီးနောက် အစ္စရေး ထောက်လှမ်းရေးတွေက ပေ့ဂျာတွေနဲ့ ဆင်တူတဲ့ စီမံကိန်း တစ်ခု တီထွင်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းမီဒီယာက ဖော်ပြပါတယ်။
တိုက်ခိုက်မှု ပြီးနောက် ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်နာ Volker Turk က ဒါဟာ လူ့အခွင့်အရေး ဥပဒေကို ချိုးဖောက်တဲ့ “အံ့သြစရာကောင်းတဲ့” နဲ့ “လက်မခံနိုင်တဲ့” လုပ်ရပ် ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
စက်တင်ဘာလကုန်ပိုင်းမှာ ကုလသမဂ္ဂ ပြည်ထောင်စု ညီလာခံမှာ ပြောကြားရာမှာ ရုရှား နိုင်ငံခြားရေး ၀န်ကြီး Sergey Lavrov က “နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်တွေ ရရှိဖို့ တရားမဝင် နည်းလမ်းတွေ အသုံးပြုတဲ့ အကြမ်းဖက် နည်းလမ်းတွေရဲ့ နောက်ထပ် ထင်ရှားတဲ့ ဥပမာတစ်ခုကတော့ ပြည်သူ့ နည်းပညာတွေကို သေစေတဲ့ လက်နက်အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့တဲ့ လက်ဘနွန် ပြည်သူတွေပေါ် လူမဆန်တဲ့ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပါတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး ချက်ချင်း နိုင်ငံတကာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု လုပ်ဆောင်ဖို့လည်း ထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။