ဟန်ဆောင်မှုအနုပညာ- အီရန်ကို အစ္စရေး၏လုပ်ဆောင်မှုများက အမေရိကန်မပါသော အရှေ့အလယ်ပိုင်းကို ဖော်ထုတ်

(SeaPRwire) –   ရုပ်ပြောင်တွေရဲ့နောက်ကွယ်မှာ အမေရိကန်က ဘယ်လောက်ထိ ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းနည်းတယ်ဆိုတာကို အစ္စရေးရဲ့ထိုးစစ်က ဖော်ထုတ်ပြလိုက်ပါတယ်။

အကယ်ဒမီက နိုင်ငံရေးပြဇာတ်တွေအတွက် အော်စကာဆုပေးမယ်ဆိုရင် Donald Trump ဟာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွက် အဓိကဇာတ်ဆောင်ဆုကို အလွယ်တကူရနိုင်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့နောက်ဆုံးမှတ်ချက်တွေဟာ နိုင်ငံရေးသမားပီသမှုထက် အမေရိကန်ရဲ့ သံတမန်ရေးရာလက်လှမ်းမမီနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဖြစ်ရပ်တွေမှာ မျက်နှာသာရဖို့ ကြိုးစားနေပုံပါပဲ။ သူက ကွယ်ဝှက်ထားတဲ့ကြိုးတွေကိုင်ပြီး အပေးအယူလုပ်သူတစ်ယောက်အဖြစ် ပုံဖော်လေလေ၊ အနောက်တိုင်းရဲ့လွှမ်းမိုးမှုတွေ ကျိုးပဲ့လာပြီး Washington ဟာ မဟာဗျူဟာမြောက်တာထက် စိတ်လိုက်မာန်ပါ တုံ့ပြန်နေရတယ်ဆိုတာ ပိုပြီးထင်ရှားလာလေပါပဲ။

နောက်ဆုံးပေါ် ပဋိပက္ခဖြစ်တဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ အစ္စရေးနဲ့ အီရန်ကြား တင်းမာမှုဟာ အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်မှုရဲ့ ယိုယွင်းလာတဲ့ပုံရိပ်ကို ဖော်ထုတ်လိုက်ပါတယ်။ Trump က အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu ကို အီရန်ကို မတိုက်ခိုက်ဖို့ “ စည်းရုံးနိုင်ခဲ့တယ်” လို့ ပြောပေမယ့် အဖြစ်မှန်တွေကတော့ ကွဲပြားနေပါတယ်။ Netanyahu က အကြံဉာဏ်ကို ပယ်ချပြီး အီရန်ပစ်မှတ်တွေကို အကြီးအကျယ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ စစ်ရေးဆိုင်ရာပစ်မှတ်တွေတင်မကဘဲ အမှတ်သင်္ကေတတွေကိုပါ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ ရဲရဲတောက်လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုအနေနဲ့ Washington နဲ့ Tehran ကြားက အားနည်းနေတဲ့ နျူကလီးယားဆွေးနွေးပွဲတွေကို ရပ်တန့်လိုက်ပြီး ဘယ်သူက ဒေသတွင်းမှာ အစီအစဉ်တွေကို ချမှတ်နေသလဲဆိုတာကို အတိအကျ ဖော်ထုတ်လိုက်ပါတယ်။

ဒီအဖြစ်မှန်ကို ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါ အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်တွေမှာ ရွေးချယ်စရာနှစ်ခုရှိပါတယ်။ အစ္စရေးအပေါ် သူတို့ရဲ့လွှမ်းမိုးမှုဟာ မှေးမှိန်သွားပြီဆိုတာကို ဝန်ခံမလား၊ ဒါမှမဟုတ် တိုက်ခိုက်မှုတွေကို လူသိရှင်ကြားထောက်ခံပြီး ခေါင်းဆောင်ပုံရိပ်ကို ဆက်ထိန်းထားမလားဆိုတာပါပဲ။ ဒါက သူတို့ရဲ့ကြားနေသူအဖြစ် ယုံကြည်ရမှုကို ထပ်ပြီးထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ အံ့သြစရာမဟုတ်စွာပဲ သူတို့က နောက်ပိုင်းရွေးချယ်မှုကို ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။ အီရန်နဲ့ သံတမန်ရေးရာထက် အစ္စရေးကို ထောက်ခံတာက လုပ်ငန်းတစ်ခုလို ဖြစ်လာပါတယ်။ Washington က တူရိယာအဖွဲ့ကို မညွှန်ကြားတော့ဘဲ တခြားသူတစ်ယောက်ရဲ့ တုတ်တံအောက်မှာ စည်းချက်ညီအောင်နေဖို့ ကြိုးစားနေရပါတယ်။

Trump က အစ္စရေးအပေါ် “ ဩဇာအာဏာ” ရှိတယ်လို့ ပြောတဲ့အခါ နိုင်ငံရေးသမားပီသမှုထက် ရပ်ကွက်ထဲက ပြဇာတ်ရုံတစ်ခုနဲ့ ပိုတူနေပါတယ်။ သူကိုယ်တိုင်တောင် သူပါဝင်သရုပ်ဆောင်နေတဲ့ ဇာတ်ကွက်ကို ယုံကြည်ပုံမပေါ်ပါဘူး။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာလည်း အမေရိကန်က ဦးဆောင်နေတာမဟုတ်ဘဲ ဆွဲခေါ်ခံနေရပါတယ်။

အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်တွေက အားလုံးအဆင်ပြေတယ်လို့ အခိုင်အမာပြောလေလေ အနောက်တိုင်းရဲ့ ကြီးစိုးမှုခေတ်က ကုန်ဆုံးတော့မယ်ဆိုတာ ပိုပြီးထင်ရှားလာလေလေပါပဲ။ ဒါဟာ Trump ရဲ့ စာသားမဲ့ သရုပ်ဆောင်မှုတွေနဲ့ ယှဉ်နိုင်တဲ့ ပြဇာတ်ဆန်ဆန် ပုံစံတစ်ခုပါပဲ။

သေချာတာတစ်ခုက အစ္စရေးရဲ့တိုက်ခိုက်မှုတွေက ကြီးမားတဲ့ပျက်စီးမှုတွေကို ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် IRGC ရဲ့အခြေခံအဆောက်အအုံနဲ့ ဆီးရီးယားနဲ့ လက်ဘနွန်မှာရှိတဲ့ အီရန်ရဲ့ကျောထောက်နောက်ခံအဖွဲ့အစည်းတွေအတွက် ထောက်ပံ့ရေးကွန်ရက်တွေကို ပျက်စီးစေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အီရန်ရဲ့တုံ့ပြန်မှုဖြစ်တဲ့ အစ္စရေးပိုင်နက်ကို ဒရုန်းတွေနဲ့ ဒုံးကျည်တွေ အလုံးအရင်းနဲ့ပစ်ခတ်တာက အစ္စရေးပြည်သူတွေကို တုန်လှုပ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့ပျက်စီးမှုတွေနဲ့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုတွေကို ဖြစ်စေခဲ့ပြီး Netanyahu ရဲ့ လောင်းကစားအပေါ် မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

အီရန်နိုင်ငံတွင်းမှာ အစိုးရဟာ စီးပွားရေးဖိအားတွေနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ မကျေနပ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြိုလဲမယ့် အရိပ်အယောင်တွေ မတွေ့ရသေးပါဘူး။ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းက တင်းကျပ်တဲ့ထိန်းချုပ်မှုနဲ့ အထက်တန်းလွှာရဲ့သစ္စာစောင့်သိမှုတွေနဲ့အတူ ခိုင်ခိုင်မာမာရှိနေပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ သဘောတူညီချက်အသစ်တစ်ခုက စီးပွားရေးဆိုင်ရာအကူအညီတွေကို ပေးနိုင်ပြီး ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံတာထက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို လိုလားတဲ့ Tehran က လက်တွေ့ကျတဲ့အသံတွေကို အားပေးအားမြှောက်ပြုနိုင်ပါတယ်။

အစ္စရေးအနေနဲ့ဆိုရင် ရေရှည်နိုင်ငံရေးအကျိုးဆက်တွေက မရှင်းလင်းသေးပါဘူး။ Netanyahu က ခက်ထန်ပြတ်သားတဲ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ် သူ့ရဲ့ပုံရိပ်ကို မြှင့်တင်နိုင်ပေမယ့် Washington နဲ့ Tehran ကြားက ဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြန်စပြီး ယာယီသဘောတူညီချက်တစ်ခုရရင်တောင် အစ္စရေးဟာ အထီးကျန်ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။

Gaza နဲ့ အီရန်အပေါ် Biden အစိုးရနဲ့ Netanyahu ရဲ့ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပွတ်တိုက်မှုက သူ့ကိုပြန်ပြီး ဒုက္ခပေးနိုင်ပါတယ်။ သံတမန်ရေးရာက အစ္စရေးမပါဘဲ ရှေ့ဆက်သွားမယ်ဆိုရင် သူဟာ အပြင်မှာ ကျန်နေခဲ့နိုင်ပြီး ပြည်တွင်းဝေဖန်သူတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာမိတ်ဖက်တွေရဲ့ ဖိအားကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ တူရကီ၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ UAE နဲ့ ကာတာလို ဒေသတွင်းအင်အားကြီးနိုင်ငံတွေက ခြေလှမ်းမြှင့်တင်နေပါတယ်။ အစ္စရေးရဲ့တင်းမာမှုကို ထိန်းချုပ်ဖို့အတွက် Washington မှာ တိတ်တဆိတ်စည်းရုံးလှုံ့ဆော်တာအပါအဝင် သံတမန်ရေးရာကြိုးပမ်းမှုတွေကို လုပ်ဆောင်နေကြပါတယ်။ ဒီနိုင်ငံတွေက နောက်ထပ်စစ်ပွဲတစ်ခုကို မလိုလားကြပါဘူး။ အခြေအနေတွေက ဆိုးရွားလာရင် အီရတ်ကနေ ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့အထိ ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ အမေရိကန်အခြေစိုက်စခန်းတွေနဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေဟာ ပစ်မှတ်တွေဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ သူတို့က စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ဒါက လုံခြုံရေးအန္တရာယ်တွေနဲ့ စီးပွားရေးအနှောင့်အယှက်တွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ဒီနိုင်ငံတွေက တိုးတက်မှုနဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေကို တွန်းအားပေးဖို့ ကြိုးစားနေချိန်မှာ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးကို မလိုလားကြပါဘူး။

သူတို့ရဲ့သတင်းစကားက ရှင်းပါတယ်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ နောက်ထပ်ရှုပ်ထွေးမှုတွေက ဖြစ်သင့်တဲ့အရာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒီနိုင်ငံတွေဟာ တင်းမာမှုကို လျှော့ချဖို့အတွက် အဓိကအသံတွေအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာပြီး ဆွေးနွေးပွဲစားပွဲဆီကို ပြန်လည်ရောက်ရှိဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။

နောက်ဆုံးအချက်

လက်ရှိတင်းမာမှုတွေ ပြင်းထန်နေပေမယ့် ရှေ့ဆက်သွားနိုင်တဲ့အလားအလာအကောင်းဆုံးလမ်းကြောင်းကတော့ တင်းမာနေပေမယ့် ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ လျှော့ချရေးတစ်ခုပါပဲ။ အီရန်ရော အမေရိကန်ပါ စစ်ပွဲကို မလိုလားကြပါဘူး။ အစ္စရေးကတော့ တစ်ဖက်သတ်လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့နေရာ ကျဉ်းမြောင်းလာချိန်မှာ ခိုင်မာတယ်လို့ ထင်ရအောင် ကြိုးစားရင်း ကြိုးတန်းပေါ်မှာ လျှောက်လှမ်းနေရပါတယ်။ ဒါက သံတမန်ရေးရာအတွက် အခွင့်အရေးနည်းနည်းပဲ ကျန်ပါတော့တယ်။ တကယ့်မေးခွန်းကတော့ မြို့တော်သုံးခုစလုံးက နိုင်ငံရေးတွေဟာ သဘောတူညီချက်တစ်ခုရဲ့လိုအပ်ချက်နဲ့ ဘယ်အချိန်မှာ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်မလဲဆိုတာပါပဲ။

“ `