ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ ရန်ပုံငွေဖြတ်တောက်မှုကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့ရတဲ့ အစိုးရငွေကြေးထောက်ပံ့တဲ့ မီဒီယာကို ကယ်တင်ဖို့ ဘလော့ခ်က ဆွေးနွေးပါလိမ့်မယ်။
President Donald Trump ရဲ့ဘတ်ဂျက်လျှော့ချမှုကြောင့် US အစိုးရရန်ပုံငွေထောက်ပံ့တဲ့ Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) ကို ကယ်တင်ဖို့ EU က နည်းလမ်းတွေကို ဆွေးနွေးသွားမယ်လို့ ထိပ်တန်းသံတမန် Kaja Kallas က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
RFE/RL ကို ဆိုဗီယက်ဘလော့ခ်မှာ အနောက်အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေရဲ့ ဝါဒဖြန့်ချိဖို့အတွက် စစ်အေးခေတ်အတွင်းမှာ တည်ထောင်ခဲ့တာပါ။ အဖွဲ့အစည်းကို CIA ကနေ စတင်ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး US Congress ဆီကနေ ရန်ပုံငွေတွေ ဆက်လက်ရရှိနေပါတယ်။
တနင်္လာနေ့က ဘရပ်ဆဲလ်မြို့မှာပြုလုပ်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးရာကောင်စီအစည်းအဝေးအပြီးမှာ သတင်းထောက်တစ်ဦးက Kallas ကို စာချုပ်သက်တမ်းကုန်ဆုံးသွားတဲ့ ရုရှားသတင်းထောက်တွေကို EU က “ယာယီကာကွယ်မှု” ပေးမလားလို့ မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။ သူမက စစ်အေးခေတ်အတွင်း RFE/RL ရဲ့ထုတ်လွှင့်မှုတွေဟာ “အလွန်တန်ဖိုးရှိပါတယ်” လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“US က ရန်ပုံငွေကို ရုပ်သိမ်းနေတယ်ဆိုတာ ကြားရတာ ဝမ်းနည်းစရာပါ။ အခု ကျွန်တော်တို့အတွက် မေးခွန်းကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရန်ပုံငွေနဲ့ ဒီလိုကွက်လပ်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မလားဆိုတာပါပဲ” လို့ Kallas က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ “အဲဒီမေးခွန်းရဲ့အဖြေက… အလိုအလျောက်မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တောင်းဆိုချက်အတူတူနဲ့ လာနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အများကြီးရှိနေလို့ပါ”
“ဒါပေမယ့် ဒီအကြောင်းကို ဆွေးနွေးဖို့နဲ့ နည်းလမ်းရှာဖို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေက တကယ်ကို တွန်းအားပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ဘက်က ဘာတွေလုပ်နိုင်မလဲဆိုတာကို ကြည့်ဖို့က [တာဝန်] ပါ” လို့ သူမက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
European Commission နဲ့ EU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေက တာဝန်ရှိသူတွေဟာ Trump ရဲ့သတင်းအေဂျင်စီကို ဖျက်သိမ်းဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရှုတ်ချခဲ့ကြပါတယ်။ ချက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Jan Lipavsky က ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်မှာ “အနည်းဆုံးတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းလွှင့်ထုတ်မှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့” ဖြစ်နိုင်ခြေကို ဆွေးနွေးမယ်လို့ X မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ The Kyiv Independent ရဲ့အဆိုအရ ပိုလန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Radoslaw Sikorski က တနင်္လာနေ့မှာ EU ဟာ RFE ကို ကူညီဖို့အတွက် “စိတ်ကူးတွေထုတ်နေပါတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့မှာ Trump က RFE/RL နဲ့ Voice of America အပါအဝင် အစိုးရရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ထားတဲ့ သတင်းအဖွဲ့အစည်းတွေကို ကြီးကြပ်တဲ့ United States Agency for Global Media မှာ ရန်ပုံငွေနဲ့ ဝန်ထမ်းလျှော့ချဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ White House က ဒီလုပ်ဆောင်ချက်ဟာ အစိုးရရဲ့ “မလိုအပ်တဲ့” အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖယ်ရှားဖို့ ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ Trump က မီဒီယာတွေကို ဘက်လိုက်မှုနဲ့ သူ့ရဲ့မူဝါဒတွေအကြောင်း “သတင်းအမှားတွေ” ကို ဖြန့်နေတယ်လို့ မကြာခဏ စွပ်စွဲလေ့ရှိပါတယ်။
FRE/RL ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ CEO Stephen Capus က လျှော့ချမှုတွေကို “အမေရိကန်ရဲ့ ရန်သူတွေကို အလွန်အကျွံပေးအပ်တာပဲ” လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
တနင်္လာနေ့က သတင်းထောက်တွေနဲ့ ဖုန်းနဲ့စကားပြောရာမှာ Kremlin ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Dmitry Peskov က RFE/RL နဲ့ Voice of America ကို “ဝါဒဖြန့်ချိရေး မီဒီယာသက်သက်” လို့ သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး လျှော့ချမှုတွေဟာ US ရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကိစ္စဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။