ICC က ထရမ့်၏ ဒဏ်ခတ်မှုများအပေါ် တုံ့ပြန် “ `

အမေရိကန်သမ္မတက ဣသရေလဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ကာကွယ်ရေး တပ်မှူးဟောင်းများကို တရားစွဲဆိုရန် ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် တရားရုံးအပေါ် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထုတ်ပြန်ချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပိတ်ဆို့ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံတကာ တရားရုံး (ICC) သည် ဆက်လက်လည်ပတ်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

The Hague တည်ရှိသော ICC ကို ၂၀၀၂ ခုနှစ် ရောမစာချုပ်ဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၅ နိုင်ငံ ပါဝင်သည်။ အမေရိကန်၊ ဣသရေလ၊ ရုရှား၊ တရုတ်၊ အိန္ဒိယနှင့် အခြားနိုင်ငံများက တရားရုံး၏ တရားစီရင်ခွင့်ကို မသိရှိကြပါ။

သောကြာနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ICC က “အမေရိကန်က ၎င်း၏ အရာရှိများအပေါ် ပိတ်ဆို့ဒဏ်ချမှတ်ရန် ကြိုးပမ်းသော လုပ်ထုံးလုပ်နည်း ထုတ်ပြန်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ကြောင်း” ဖော်ပြခဲ့သည်။ အဖွဲ့အစည်းက “၎င်း၏ ၀န်ထမ်းများကို ခိုင်မာစွာ ထောက်ခံကြောင်းနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ သန်းပေါင်းများစွာသော ပြစ်မှုကျူးလွန်ခံရသူများအတွက် တရားမျှတမှုနှင့် မျှော်လင့်ချက်ကို ဆက်လက်ပေးအပ်သွားမည်” ဟုလည်း အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုနေ့တွင်ပင် ဘရာဇီး၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ တောင်အာဖရိကနှင့် စပိန် စသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၇၉ နိုင်ငံက “တရားရုံး၏ လွတ်လပ်မှု၊ တရားမျှတမှုနှင့် ကြားနာမှု မျှတမှုကို ပျက်ပြားစေရန် ကြိုးပမ်းမှုများအပေါ်” “စိတ်မကောင်း” ဖြစ်ကြောင်း ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ လက်မှတ်ရေးထိုးသူများက ICC အတွက် “ဆက်လက်၍ တည်တံ့သော ထောက်ခံမှု” ကို ပြန်လည် အတည်ပြုခဲ့သည်။

သမ္မတ ထရမ့်က သောကြာနေ့တွင် ICC အပေါ် ပိတ်ဆို့ဒဏ်ချမှတ်ရန် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ ထိုစာရွက်စာတမ်းတွင် တရားရုံးသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများအပြင် ဣသရေလ အရာရှိကြီးများကို ပစ်မှတ်ထားခြင်းဖြင့် “အန္တရာယ်ရှိသော သမိုင်းတစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့သည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။
အဖွဲ့အစည်းသည် “နိုဝင်ဘာလတွင် ICC ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကိုးကားပြီး ဣသရေလဝန်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu နှင့် ကာကွယ်ရေး ၀န်ကြီးဟောင်း Yoav Gallant တို့ကို ပစ်မှတ်ထား၍ အခြေအမြစ်မရှိသော ဖမ်းဝရမ်းများ ထုတ်ပြန်ခြင်းဖြင့် அதிகாரကို လွဲမှားအသုံးပြုခဲ့သည်” ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းက နှစ်ဦးစလုံးကို ဂါဇာတွင် စားနပ်ရိက္ခာ ပိတ်ဆို့မှုကို စစ်ပွဲနည်းလမ်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲထားသည်။

ထရမ့်က ICC ၏ လုပ်ရပ်များသည် “အမေရိကန်အစိုးရနှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များ (ဣသရေလအပါအ၀င်) ၏ အရေးပါသော နိုင်ငံရေး လုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေး နโยบายလုပ်ငန်းများကို ထိခိုက်စေသည်” ဟု ယုံကြည်သည်။

လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွင် အမေရိကန် နိုင်ငံသားများ သို့မဟုတ် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအပေါ် ICC စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို ထောက်ခံသူများနှင့် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များအပေါ် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် ဗီဇာဆိုင်ရာ ပိတ်ဆို့ဒဏ်များ ချမှတ်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

The Guardian က အဖွဲ့အစည်းအတွင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကား၍ ပြီးခဲ့သည့် လက ၀ါရှင်တန်၏ လုပ်ရပ်များက ICC ၏ ဘဏ်စနစ်၊ IT အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် အာမခံပေးသူများထံသို့ ချဉ်းကပ်မှုကို ထိခိုက်စေပြီး ၎င်း၏ လုပ်ငန်းများအတွက် “အस्तित्व ခြိမ်းခြောက်မှု” ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် တရားရုံးသည် အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် အမေရိကန် စစ်ရာဇ၀တ်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် ကြိုးပမ်းပြီးနောက် အမေရိကန်က ICC တရားရေးမှူး Fatou Bensouda အပေါ် ပိတ်ဆို့ဒဏ်များ ချမှတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

“ `