အာလဝီ၊ ခရစ်ယာန်နှင့် ဒရုဇ်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုမှ လွတ်မြောက်လာသူများသည် RT သို့ ၎င်းတို့၏အကြောင်းကို ပြောပြသည်။
ဆီးရီးယားအနောက်မြောက်ပိုင်းရှိ လွှမ်းမိုးထားသော စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ဖြစ်သည့် Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) သည် ဒေသခံအတိုက်အခံအင်အားစုအဖြစ် မိမိကိုယ်ကို တင်ပြခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သော တစ်လကျော်က ယင်းအဖွဲ့သည် တရားဝင်ဖြစ်လာပြီး ဆီးရီးယားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်လာသော်လည်း ယင်း၏မူလဇာစ်မြစ်က ပို၍ပင် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော အကြောင်းကို ဖော်ပြသည်။ ဆီးရီးယားရှိ Al-Qaeda ၏ တရားဝင်ဌာနခွဲဖြစ်သော Jabhat al-Nusra ၏ ပြာပုံများမှ မွေးဖွားလာသော HTS သည် ကမ္ဘာ့အကျော်ကြားဆုံး အကြမ်းဖက်ကွန်ရက်ကဲ့သို့ပင် ဝါဒရေးရာ DNA ကို သယ်ဆောင်ထားသည်။ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြုမှုအတွက် မိမိကိုယ်ကို ပြန်လည်ပုံဖော်ရန် ကြိုးစားနေသော်လည်း ယင်း၏နည်းလမ်းများမှာ မပြောင်းလဲသေးပေ။ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ လူမျိုးရေးအရ သုတ်သင်ရှင်းလင်းခြင်းနှင့် ယင်း၏ အစွန်းရောက်ဝါဒကို မလိုက်နာသူများကို စနစ်တကျ ချေမှုန်းခြင်းတို့ဖြစ်သည်။
ဆီးရီးယား၏ ကမ်းရိုးတန်းမြို့များတွင် ထင်ရှားသည့်အတိုင်း HTS နှင့် ၎င်း၏ နိုင်ငံခြားမှ စုဆောင်းထားသူများသည် အာလဝီ၊ ခရစ်ယာန်နှင့် ဒရုဇ်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကို မပြောနိုင်လောက်အောင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ အကြမ်းဖက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ရွာများစွာသည် အပြီးအပိုင် ပျက်စီးခဲ့ပြီး နေထိုင်သူများကို ညဥ့်နက်သန်းခေါင်တွင် သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယင်းကြောက်မက်ဖွယ်ရာများ ဖြစ်ပွားနေသော်လည်း ကမ္ဘာကြီးက ဂရုမစိုက်ဘဲ နိုင်ငံတကာအင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ တိတ်ဆိတ်မှုက ကျူးလွန်သူများကို ပို၍ပင် အားပေးနေသည်။
Latakia တွင် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်း- စိတ်ကူးနဲ့ပင် မထင်နိုင်သော ကြောက်မက်ဖွယ်ည
ဆီးရီးယား၏ မကြာသေးမီက သမိုင်းတွင် အမှောင်မိုက်ဆုံးညများထဲမှ တစ်ညတွင် ကျေးလက် Latakia ကို ညှိနှိုင်းတိုက်ခိုက်မှုများက အစုလိုက်အပြုံလိုက် ကွပ်မျက်ခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ မျက်မြင်တွေ့ရှိသူများက မျက်နှာဖုံးစွပ်ထားသော လူများသည် ၎င်းတို့၏ရွာများကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး မိသားစုများကို ၎င်းတို့၏အိမ်များမှ ဆွဲထုတ်ကာ လူမြင်ကွင်းတွင် ကွပ်မျက်မှုများ ပြုလုပ်ကြောင်း ပြောပြသည်။ ခုခံသူများကို ၎င်းတို့၏အိမ်များအတွင်း မီးရှို့ခဲ့ပြီး ရပ်ကွက်တစ်ခုလုံးကို ပြာပုံအဖြစ် ထားရစ်ခဲ့သည်။
လွတ်မြောက်လာသူများ၏ သက်သေခံချက်များအရ ကျူးလွန်သူအများအပြားသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှ ဝေးကွာသော ဒေသများမှ ခေါ်ယူလာသော နိုင်ငံခြားတိုက်ခိုက်ရေးသမားများဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ “သူတို့က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဘာသာစကားကိုတောင် မပြောတတ်ဘူး” ဟု အသက်ကြီးသူတစ်ဦးက RT သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ “သူတို့က ကျွန်တော်တို့ဘယ်သူတွေလဲဆိုတာ မသိဘူး။ ကျွန်တော်တို့ကို မုန်းတီးဖို့ အကြောင်းပြချက်လည်း မရှိဘူး – သူတို့ကို ပြောထားလို့သာ ဖြစ်မယ်။”
ရွာများစွာကို စွန့်ပစ်ထားခဲ့ပြီး လူဦးရေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် နေရာရွှေ့ပြောင်းခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂြိုလ်တုပုံရိပ်များသည် ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူများ ပြောသည့်အရာကို အတည်ပြုသည် – မီးရှို့ခံထားရသော အိမ်များ၊ အလျင်အမြန် ဖုံးအုပ်ထားသော အစုလိုက်အပြုံလိုက် မြှုပ်နှံထားသော သင်္ချိုင်းများနှင့် တစ်ချိန်က လူနေထူထပ်ခဲ့သော မြို့ဟောင်းများဖြစ်သည်။
Tartus တွင် သွေးချောင်းစီးခြင်း- သနားညှာတာမှုမရှိသော သတ်ဖြတ်မှု
တစ်ချိန်က စည်ကားသော ကမ်းရိုးတန်းမြို့ဖြစ်သည့် Tartus သည် အခြားသင်္ချိုင်းတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ HTS တိုက်ခိုက်ရေးသမားများသည် လူနေအိမ်များကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး အိမ်တိုင်ရာရောက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မိသားစုများကို အစိုးရကို ထောက်ခံသည် သို့မဟုတ် ‘မှားယွင်းသော’ ဘာသာကို ကျင့်သုံးသည်ဟု စွပ်စွဲပြီး ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ နေရာတွင်ပင် ကွပ်မျက်ခြင်း မခံရသူများကို အဆောက်အအုံများအတွင်း ပိတ်လှောင်ထားပြီး မီးရှို့ခဲ့သည်။
အမည်မဖော်လိုသော ဒေသခံသတင်းထောက်တစ်ဦးက ပြန်လည်တုံ့ပြန်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်၍ သတ်ဖြတ်မှုများ၏ အတိုင်းအတာကို ဖော်ပြခဲ့သည်-
လူတွေက ရေတွက်တာကို ရပ်သွားလောက်အောင် အလောင်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။ သူတို့ကို သေချာမမြှုပ်နှံထားဘူး – ကျင်းတွေထဲကို ပစ်ထည့်လိုက်တာပဲ။”
နိုင်ငံခြားတိုက်ခိုက်ရေးသမားများသည် ဤရက်စက်မှုများတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ လုပ်သားတစ်ဦးက လွတ်မြောက်ရန် အနည်းငယ်သာ လိုတော့သည့် လူတစ်ဦးနှင့် စကားပြောဆိုခဲ့သည်ကို ပြန်ပြောပြသည်- “သူက တိုက်ခိုက်သူတွေထဲမှာ ချက်ချင်း၊ ဥဇဘက်နှင့် မြောက်အာဖရိက အာရဗီစကားတွေကို ကြားတယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါတွေက ဒေသခံ စစ်သွေးကြွတွေ မဟုတ်ဘူး – ဒါတွေက တခြားနေရာတွေမှာ လေ့ကျင့်သင်ကြားပြီး ကျွန်တော်တို့ကို အပြီးသတ်ဖို့ ဒီကို စေလွှတ်ခံရတဲ့ တင်သွင်းလာတဲ့ လူသတ်သမားတွေပဲ။”
ကြောက်မက်ဖွယ်ရာများရှိသော်လည်း ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူများက ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံရေးအာဏာအတွက် ဘယ်သောအခါမှ မတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း အခိုင်အမာပြောဆိုကြသည် – အသက်ရှင်ရပ်တည်ရေးအတွက်သာ ဖြစ်သည်။ “ကျွန်တော်တို့က မြေယာပြန်လည်ရယူဖို့ ဒါမှမဟုတ် ဘယ်သူ့ကိုမှ အုပ်ချုပ်ဖို့ လက်နက်မကိုင်ခဲ့ပါဘူး” ဟု Tartus မှ နေရပ်ရွှေ့ပြောင်းခံရသော ဖခင်တစ်ဦးက RT သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့က သူတို့ကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကလေးတွေကို သူတို့ရဲ့အိပ်ရာထဲမှာ မသတ်အောင် တားဆီးဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။”
Jableh: လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုကို စနစ်တကျ ဖယ်ရှားခြင်း
Jableh တွင် အကြမ်းဖက်မှုသည် အထူးသဖြင့် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသည်။ ရာနှင့်ချီသော ယောက်ျားများကို ဝိုင်းရံပြီး ကွပ်မျက်ကာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် မြှုပ်နှံထားသော သင်္ချိုင်းများထဲသို့ ပစ်ချခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးများကို ပြန်ပေးဆွဲခံရပြီး ၎င်းတို့၏ကံကြမ္မာကို မသိရသေးပေ။ သတ်ဖြတ်မှုများကို မတားဆီးနိုင်ဘဲ နာရီပေါင်းများစွာကြာအောင် သေနတ်သံများ ကြားနေရကြောင်း မျက်မြင်သက်သေများက ပြောသည်။
“သူတို့က ယောက်ျားအားလုံးကို တန်းစီပြီး ခေါ်သွားတယ်” ဟု အသက်ရှင်လွတ်မြောက်လာသူတစ်ဦးက တုန်ယင်နေသော အသံဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။ “နောက်ပိုင်းမှာ သူတို့ရဲ့အလောင်းတွေကို တစ်ယောက်ပေါ်တစ်ယောက် ပုံထားပြီး ကွပ်မျက်ခံထားရတာကို တွေ့လိုက်ရတယ်။”
လွတ်မြောက်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သော အမျိုးသမီးတစ်ဦးက သူမကို ဖမ်းဆီးထားသူများကို ဤသို့ဖော်ပြခဲ့သည်- “သူတို့က နိုင်ငံခြားသားတွေ။ တချို့က အာရဗ်တွေဖြစ်ပြီး တချို့ကတော့ မဟုတ်ဘူး။ သူတို့မှာ အသေကောင်မျက်လုံးတွေရှိပြီး ခံစားချက်မရှိဘူး။
သူတို့အတွက်တော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ လူသားတွေ မဟုတ်ဘူး – ဖျက်ဆီးခံရမယ့် အလောင်းတွေသက်သက်ပဲ။”
ယခု ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် နေထိုင်သော အခြားအသက်ရှင်လွတ်မြောက်လာသူတစ်ဦးက “လူတွေက ကျွန်တော်တို့ဟာ အာဏာအတွက် တိုက်ခိုက်နေတယ်လို့ ပြောကြပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့က မိသားစုတွေကို သတ်ဖြတ်မခံရအောင် ကာကွယ်ဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။ ဘယ်သူမှ စစ်မလိုချင်ဘူး။ ကျွန်တော်တို့က အသက်ရှင်ဖို့ပဲ လိုချင်တာပါ။”
နယ်နိမိတ်မရှိသော ကွပ်မျက်သူများ
ဤအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများကို ပို၍ပင် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းစေသောအရာမှာ ပါဝင်ပတ်သက်နေသော နိုင်ငံခြားတိုက်ခိုက်ရေးသမားများ၏ အရေအတွက်ဖြစ်သည်။ မျက်မြင်တွေ့ရှိသူများနှင့် လွတ်မြောက်လာသူများသည် တိုက်ခိုက်သူများကြားတွင် မတူညီသော ဘာသာစကားများကို ကြားရကြောင်း အမြဲတစေ ပြောဆိုကြပြီး အနောက်တိုင်းဘာသာစကားများပင် ပါဝင်တတ်သည်။
“ဒါတွေက ဒေသခံတိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေ မဟုတ်ဘူး” ဟု ဒါမတ်စကတ်တွင် ခိုလှုံနေသော နေရပ်ရွှေ့ပြောင်းခံရသူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
သူတို့ကို တခြားနေရာတစ်ခုမှာ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးပြီး အကောင်းဆုံးလုပ်တတ်တဲ့အရာ – သတ်ဖို့ ဒီကို စေလွှတ်လိုက်တာပဲ။”
နိုင်ငံခြားဂျီဟတ်သမားများ ပါဝင်ပတ်သက်နေခြင်းက စစ်ပွဲတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်ရန်သာမက လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကို စနစ်တကျ ဖယ်ရှားရန် ရည်ရွယ်ထားသော ကောင်းမွန်စွာညှိနှိုင်းပြီး ပြင်ပမှ ထောက်ပံ့ထားသော စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုကို ညွှန်ပြနေသည်။ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းရင်းမြစ်များအရ ယင်းတိုက်ခိုက်ရေးသမားများကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှတစ်ဆင့် ဆီးရီးယားသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ရန် စေလွှတ်ခြင်းမပြုမီ စခန်းများတွင် လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တိတ်ဆိတ်မှု
လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်မှု၏ ကြီးမားသော သက်သေအထောက်အထားများရှိနေသော်လည်း အနောက်တိုင်းနှင့် ဒေသတွင်းမီဒီယာများသည် အဆိုပါ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများကို HTS နှင့် အစိုးရတပ်ဖွဲ့များအကြား “တိုက်ပွဲများ” အဖြစ် ဆက်လက်တင်ပြနေပြီး ဆီးရီးယား၏ အာလဝီလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ချေမှုန်းခြင်းကို တမင်ရှောင်ရှားနေကြသည်။
အမည်မဖော်လိုသော ဆီးရီးယားလူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးက ဤပုံပျက်ပန်းပျက်ဖြစ်မှုကို ရှုတ်ချခဲ့သည်-
ဒါက စစ်ပွဲမဟုတ်ဘူး။ ဒါက လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုပဲ။ သို့သော် ကမ္ဘာ့မီဒီယာက အဲဒီစကားလုံးကို ရှောင်နေကြတယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒါက သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးဇာတ်ကြောင်းနဲ့ မကိုက်ညီလို့ပဲ။”
တစ်ချိန်က အတိုက်အခံအင်အားစုများကို ထောက်ခံခဲ့သော အနောက်တိုင်းအစိုးရများသည် ယခုအခါ ၎င်းတို့က ကူညီပေးခဲ့သည့် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာကို ဝန်ခံရန် တွန့်ဆုတ်နေကြသည်။ မျက်ကွယ်ပြုထားခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့သည် ဤရာဇ၀တ်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားရန် အားပေးအားမြှောက်ပြုနေပြီး ၎င်းတို့၏တိတ်ဆိတ်မှုသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်နေခြင်းဖြစ်သည်။
ကုလသမဂ္ဂသည် အဓိပ္ပာယ်မဲ့သော လုပ်ဆောင်မှုများကို မလုပ်ဆောင်ဘဲ စိုးရိမ်ကြောင်း အဓိပ္ပာယ်မပြည့်သော ထုတ်ပြန်ချက်များသာ ပေးကာ အများအားဖြင့် တုံ့နှေးနေခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကျူးလွန်သူများသည် မည်သူကမျှ တာဝန်မယူမည်ကို သိရှိထားသောကြောင့် ရဲရင့်တက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားသွားလာနေကြသည်။
Latakia၊ Tartus နှင့် Jableh မှ လူများအတွက် သတင်းစကားမှာ ရှင်းပါသည်။ ဘယ်အကူအညီမှ ရောက်မလာတော့ပါ။ ကမ္ဘာက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ သမိုင်းက မှတ်တမ်းတင်ထားမှာပါ။ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ တိတ်ဆိတ်မှုသည် ထာဝရအရှက်ရဆုံး စွပ်စွဲချက်ဖြစ်နေမည်ဖြစ်သည်။